ભારત અને એશિયાના સૌથી મોટા અમીર વ્યક્તિ મુકેશ અંબાણી દેશનો સૌથી મોટો IPO લાવવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. રિલાયન્સ જિયો ઈન્ફોકોમે તાજેતરમાં મોબાઈલ ટેરિફમાં વધારો કર્યો છે. ઉપરાંત, કંપની તેના 5G બિઝનેસને મૂડી બનાવવા તરફ આગળ વધી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે આ એક સંકેત હોઈ શકે છે કે રિલાયન્સ જિયો IPO લાવવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ ભારતનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ત્ભ્બ્ હોઈ શકે છે. કેટલાક વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે કંપનીનો આઈપીઓ આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં આવી શકે છે. વિશ્લેષકો અને ઉદ્યોગ જગતના લોકોને આશા છે કે આગામી મહિને રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝની સંભવિત એજીએમમાં Jioના IPO અંગેનું ચિત્ર સ્પષ્ટ થઈ શકે છે.
અમેરિકન કંપની વિલિયમ ઓ’નીલ એન્ડ કંપનીના ભારતીય યુનિટના ઇક્વિટી રિસર્ચના વડા મયુરેશ જોશીએ જણાવ્યું હતું કે નજીકના ભવિષ્યમાં દેશની સૌથી મોટી ટેલિકોમ કંપનીના બહુપ્રતિક્ષિત IPO માટે તબક્કો તૈયાર થઈ ગયો છે. જોશી અને અન્ય વિશ્લેષકો અપેક્ષા રાખે છે કે ટેરિફમાં વધારો અને 5G બિઝનેસથી આગામી ક્વાર્ટરમાં જિયોની વપરાશકર્તા દીઠ સરેરાશ આવકમાં વધારો થશે. આ શેર વેચાણ પહેલાં સંભવિત રોકાણકારો માટે વધુ આકર્ષક બનાવશે. બ્રોકરેજ ફર્મ જેફરીઝે જણાવ્યું હતું કે તે RILની આગામી AGMમાં જિયોના લિસ્ટિંગ અંગેના કોઈપણ વિકાસ પર નજર રાખશે. બ્રોકરેજે જણાવ્યું હતું કે મુદ્રીકરણ પર વધતું ધ્યાન એ સંકેત છે કે કંપની ટૂંક સમયમાં લિસ્ટેડ થઈ શકે છે.
જિયોએ ટિપ્પણી માટે ઇટીની વિનંતીનો જવાબ આપ્યો ન હતો. જેફરીઝના જણાવ્યા અનુસાર, ટેરિફ અને મુદ્રીકરણમાં તાજેતરના વધારા પછી, જીયોનું મૂલ્ય આશરે ૧૩૩ બિલિયન ડોલર (રૂા. ૧૧.૧૧ લાખ કરોડ) છે. આ મૂલ્યાંકન પર, જીયોનો IPO દેશનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ઇશ્યૂ બની શકે છે. વર્તમાન નિયમો અનુસાર, રૂ. ૧ લાખ કરોડ કે તેથી વધુનું મૂલ્યાંકન ધરાવતી કંપનીઓએ IPOમાં ઓછામાં ઓછો ૫% હિસ્સો વેચવો પડશે. મતલબ, વર્તમાન મૂલ્યાંકનના આધારે, જીયોના શેરનું વેચાણ રૂ. ૫૫,૫૦૦ કરોડનું હોઈ શકે છે. ભારતમાં અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો IPO LICનો છે. વર્ષ ૨૦૨૨માં, કંપનીએ રૂા. ૨૧,૦૦૦ કરોડનો ઇશ્યૂ રજૂ કર્યો હતો. હ્યુન્ડાઈ મોટરના ભારતીય યુનિટે ગયા મહિને ૧૭.૫% હિસ્સો વેચીને ઈં ૨૫,૦૦૦ કરોડ એકત્ર કરવા IPO માટે સેબીની મંજૂરી માંગી હતી.
જિયોની પેરેન્ટ કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝનો શેર ગુરૂવારે BSE પર લગભગ સપાટ રૂ. ૩,૧૦૭.૯૦ પર બંધ રહ્યો હતો. ભારતી એરટેલ, બીજી સૌથી મોટી ટેલિકોમ કંપની, ગુરૂવારે રૂા. ૧,૪૨૩.૩૫ ના બંધ ભાવના આધારે રૂા. ૮.૧ લાખ કરોડનું માર્કેટ કેપ ધરાવે છે. રિલાયન્સ Jio Platforms Limited (JPL)માં ૬૭.૦૩% હિસ્સો ધરાવે છે. જેમાં રિલાયન્સની ટેલિકોમ અને ડિજિટલ કંપનીઓનો સમાવેશ થાય છે. ટેલિકોમ બિઝનેસ તેની કામગીરીમાં મોટો હિસ્સો ધરાવે છે. મેટા અને ગૂગલ કંપનીમાં ૧૭.૭૨% હિસ્સો ધરાવે છે. વિસ્ટા ઇક્વિટી પાર્ટનર્સ, KKR, PIF, સિલ્વર લેક, L Catterton, General Atlantic અને TPG સહિતના વૈશ્વિક PE રોકાણકારો બાકીનો ૧૫.૨૫% હિસ્સો ધરાવે છે. જેપીએલે ૨૦૨૦માં આ અગ્રણી વૈશ્વિક રોકાણકારો પાસેથી રૂ. ૧.૫૨ લાખ કરોડ એકત્ર કર્યા હતા.
વિશ્લેષકોના મતે PE કંપનીઓ IPO દ્વારા જીયોમાં તેમનો હિસ્સો વેચી શકે છે. સાનફોર્ડ સી બર્નસ્ટીને એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે PE રોકાણકારો માટે લાક્ષણિક હોલ્ડિંગ સમયગાળો લગભગ ચાર વર્ષ છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે જીયોનો IPO નાણાકીય સ્થિતિમાં સુધારા સાથે આવી શકે છે. તાજેતરના ટેરિફ વધારાથી પ્રોત્સાહિત, કેટલાકને આશા છે કે આવતા વર્ષે ટેરિફમાં વધારાનો બીજો રાઉન્ડ આવી શકે છે. જેફરીઝનો અંદાજ છે કે જિયોની આવક અને નફો નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪-૨૦૨૭ થી વાર્ષિક ધોરણે ૧૮-૨૬% વધી શકે છે.
Visit Saurashtra Kranti E-paper here